Akciğer Damar Genişlemesi Nedenleri ve Tedavisi
Akciğerde damar genişlemesi genel olarak damarlardaki kan basıncında meydana gelen artışa ve pulmoner damarlarda oluşan hücre değişikliğine bağlı olarak oluşmaktadır.
Akciğerde Damar Genişlemesi
Akciğeri besleyen damara bir şekilde hava karışması veya damarda gaz olması sebebine bağlı olarak akciğer damar genişlemesi sorunu ortaya çıkar. Damara hava girmesinin çok farklı nedenleri olabilir. Bunlar arasında en sık rastlanılanları iğne sırasında veya serum takılırken, kan basıncının aksi istikamette olduğu boyun venlerinde herhangi bir travma, dalgıç vurması denilen olay gibi durumları verebiliriz.
Akciğer damar genişlemesi; akciğerde bulunan veya akciğere kan alış verişi sağlayan damarlardan her hangi birinde birden bire oluşan tıkanmalar sonucunda oluşur. Bazı durumlarda toplardamardan çıkan ve kalp üzerinden sağ kulakçıktan ve karıncık üzerinden akciğere ulaşan kan pıhtısıdır. Bu tıkanma sonucu ortaya çıkan damar genişlemesinin vereceği zarar ve sağlık açısından doğurduğu riskler; akciğerin bu tıkanma yüzünden gördüğü zarar ve tıkanma veya genişleme oluşan damarın vücuttaki önemine, organlara olan yakınlığına bağlı olarak değişmektedir. Eğer damarın yan duvarları tıkanma veya genişlemeye bağlı olarak kendini yeniler ve kan dolaşımı düzenli olarak sorunsuz bir şekilde yaparsa akciğer ölümü diye isimlendirilen nekroz olayı yaşanmaz. Akciğer damar genişlemesine neden olan tıkanık damar dolaşımı etkilediğinde ani bir şekilde tansiyon düşer ya da hasta şoka girer.
Belirtileri
Akciğer damar genişlemesi hakkında kesin bir teşhis koyabilmek için elektrokardiyografi çekilmesi gerekmektedir. Bu çekilen EKD aracılığıyla konjestif kalp yetmezliği ve sağ karıncıkta meydana gelen yüklenme izlenir.
Buralarda oluşan sorunlar; akciğer damar genişlemesinin belirtileri arasında yer almaktadır. Akciğer damar genişlemesi veya damar tıkanmalarının belirtileri bulundukları bölge, etkiledikleri organ ve akciğerin aldığı hasara göre farklılıklar oluşturmaktadır. Bu belirtilere örnek olarak şunları verebiliriz:
- Akciğer damarının genişleme sonuncunda meydana gelen hareketlenme nedeniyle bütünüyle tıkanması sonucunda bayılma
- Küçük venlerdeki genişleme sonucu göğüslerde ağrı, ateş, nefes darlığı, solunum zorluğu
- Yüksek tansiyon
- Kalp atışında hızlı ritim
- Akciğer filmi ile ortaya çıkan akciğerde oluşan havanın eksik olması
- Göğüslerde oluşan şiddetli ağrılar ve basınç
- Solunum zorluğu
- Kesilmeyen kuru öksürük
- Kan basıncında azalma
- Aşırı terlemek
- Cilt renginde mavimsi bir değişim
- Hızlı atan nabız
- Aşırı derecede terleme
- Morarma
- Hilusda meydana gelen genişleme diğer adıyla akciğer göbeği
- Ellerde ve ayaklarda meydana gelen ödemler
Nedenleri
Akciğer damar genişlemesinin çok farklı nedenleri olabilmektedir. Bu nedenler arasında en sık rastlanılanları şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Farklı nedenlere bağlı olarak kalp sağ kulakçığı veya karıncıkta oluşan kan pıhtılarının akciğerlere veya akciğeri besleyen damarlara ulaşması.
- Kalp kası enfarktüsü diğer ismiyle miyokart
- Beyinde bulunan damarlardaki dolaşım sorunları
- Kalp kapakçıkları ile ilgili her hangi bir hastalık
- Yüksek basınç olan bölgelerde yaşam
- Uyuşturucu bağımlılığı
- Kalpte meydana gelen yetmezlik
- Hareketsiz bir hayat felsefesi uygulamak
- Sigara ve alkole olan yatkınlık
- Zayıflamak amacıyla kullanılan ilaçlar
- Dağcılık, dalgıççılık ve paraşütle ilgili olan bir spor dalıyla uğraşmak
- Kulakçıklarda fibrasyon nedeni olan kalp rahatsızlıkları
- Düzensiz kalp atışları
- Göğüslere gelen darbeler
- Aralık vermeden kullanılan doğum kontrol ilaçları
- Karında, göğüs bölgesinde, veya böbrek gibi organlarda olan cerrahi müdahaleler sonrasında oluşan emboli
- Hamilelik sürecinde kullanılan sigara ve alkol
- Venlerde tromboz sebebiyle meydana gelen iltihaplanmalar
- Dışkılama sırasında zorlanılması
- Bacak venlerınde ortaya çıkan tromboflebit
- Aşırı miktarda olan kilo
Tedavisi
Akciğer damar genişlemesi sorunun yaşayan hastanın tedavisine başlamadan önce ilk olarak kesin teşhisin konulması gerekmektedir. Bunun içinde başta EKG olmak üzere sintigrafi, anjiyografi gibi tetkikler yapılır. Akciğer damar genişlemesi tedavisindeki ana amaç; akciğerin yeterli oranda oksijen almasını sağlamak, damarla aracılığıyla yapılan kan dolaşımında pıhtı oluşmasını ve pıhtının organlara yayılmasına engel olmak, hastanın şok geçirmesine karşı gereken tedbiri almak ve kalbin desteklenmesini sağlamaktır.
Akciğer damar genişlemesi sorunu yaşayan hastaya ilk müdahalede şoka girmesini engellemek amacıyla sekiz litre civarında oksijen verilerek akciğerde oksijen açığı olmasına engel olunur. Hastaya kanda oluşan veya oluşabilecek pıhtılaşmaya engel olmak amacıyla heparin verilir.
Akciğer genişlemesi olan hastaların uyguladıkları tedavi müddetince dikkat etmek etmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Bunlardan en önemlilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- İstirahat oldukça önemlidir. Bu sağlık sorununu yaşayan hastaların dinlenmesi şarttır.
- Alkol ve sigara kullanan hastaların tedavi müddetince ve tedaviden sonra bu alışkanlıklarını bırakmaları gerekmektedir.
- Hava yolculuklarından sakınmaları gerekmektedir.
- Sıcak su ile banyo yapmak damarların daha fazla gelişmesine ve hastaların sorun yaşamaklarına neden olacağından ılık su ile duş ve banyo yapmaları gerekmektedir.
- Yağlı ve hazır gıdalardan uzak durup sağlıklı beslenmeleri gerekmektedir.
- Doktor tarafından uygulanan tedavide azami dikkat göstermeli, ilaçları aksatmamaları önemli bir ayrıntıdır.
- Kiloları konusunda dikkatli olmalı, fazla kiloları vermeleri gerekmektedir.
- Ağırlık kaldırmamalı, zorlayıcı hareketlerden kaçınmaları gereklidir.
- Kan basıncını arttıran ve olumsuz etkileyen aktivitelerden uzak durmalıdır.
- Stresten uzak kalmaları gerekir.