Aort Damar Yırtılması ve Yapılacak Acil Müdahalenin Önemi

Aort damarı yırtılan bir hastaya müdahale edilmek için geçen her saniye hayati önem taşımaktadır. Hastaya ilaç tedavisi yerine direk olarak cerrahi müdahale uygulanır.

Aort Damar Yırtılması

Vücut mekanizmasının merkezi olan kalpten basınçla pompalanan temiz kanı alarak organlara ileterek, organların fonksiyonlarını kusursuz bir şekilde yürütmesini sağlayan ana atardamar aort damarıdır. Aort Damarı neden yırtılır sorusuna cevap olarak damarlarda genişlemeyi verebiliriz. Aort damarı zaman içinde çeşitli nedenlerle gen işleyebilmektedir. Normal bir insanda aort damarının yaklaşık olarak üç santimetre olması gerekirken genişleyerek beş santimetreye yaklaşması hatta geçmesi damarında yırtılma veya patlama gibi oldukça büyük risk taşıyan bir sağlık sorununa temel oluşturmaktadır.

Aort Damar Yırtılması

Aort damarının genişleyerek yırtılması sorununda; yırtılan damara zamanında müdahale edilmese felç veya hastanın hayatını kaybetmesi gibi acı bir sonla noktalanır. Bu nedenden ötürü damar yırtılmalarında hastaya hemen cerrahi müdahale yapılması büyük önem taşıyan bir noktadır.  Yapılan araştırmalar sonucu dünyada yaşanan ölümlerin ağırlıklı bir yüzdesini damar yırtılmaları oluşturmaktadır.

Belirtileri

Aort yırtılmaları tarihte ilk kez 1760 senesinde İngiltere kralı George ye yapılan otopsi sırasında ortaya çıkmıştır.  Bunun dışında Albert Einstenin hatta Turgut Özal’ın ölüm nedeni arter yırtılmaları günümüzde yaşanan ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda bulunmaktadır. İnsan sağlığı açısından büyük riskler taşıyan bu sağlık probleminin belirtileri konusunda hastaların bilinçli olması çoğu zaman istenmeyen bir sonu önleyebilmektedir. Aort damarı yırtılması belirtileri arasında en önemlilerini şu şekilde sıralamak mümkün olmaktadır:

• Aort damarında yırtılma olan bir hasta aniden şiddetli bir göğüs ağrısına maruz kalır. Dayanılmaz bir şiddete sahip olan bu ağrılar sırasında iç organların parçalandığı hissine kapınılır.
• Şiddetli ağrının hissedildiği ilk nokta arter yırtılmasının yaşandığı bölgede olmaktadır.
• Yırtık yayılmasına bağlı olarak ağrıyan bölgenin kapsadığı alan da genişler.
• Ağrı genel olarak ilk göğüs kapsamındaki bölgede başlar. Daha sonra yırtığın oluştuğu damarın konumuna göre; çeneye, boyuna, sırta, kollara, bacaklara hatta dişlere kadar yayılır.
• Aort damarı yırtılmasına bağlı olarak hastada organların fonksiyonlarında azalma veya işlev kaybı oluşabilmektedir. Körlük, felç, konuşamama, bilinç kaybı gibi belirtiler verebilmektedir.
• Hastanın nabzında azalma veya hastada nabız alamama
• Nefes almada zorluk çekilmesi yaşanır.
• Hastada şiddetli terleme oluşması
• Halsizlik
• Mide bulantısı ve buna paralel kusma

Nedenleri

Aort damarının yırtılmasının pek çok nedeni bulunmaktadır.  Erkeklerde daha fazla rastlanılan bu sağlık sorunu genel olarak ilerleyen yaşlarda daha yoğun bir şekilde yaş anılmaktadır. Yüksek tansiyon hastalarında daha çok rastlanılan bu sağlık sorununa bebek bekleyen bayanların; doğumlarına kalan son üç ayda rastlamak da mümkün olmaktadır. Bilhassa beyaz ırkta rastlanılan damar yırtılmaları erkeklerde kadınlara oranla daha sıklıkla ortaya çıkmaktadır. 

Aort yırtılması sebepleri:

• Yaş faktörü.
• Hipertansiyon hastalığı
• Aniden ortaya çıkan travmalar
• Damar sertliği
• Yemek sırasında; nefes borusuna veya yemek borsuna bir lokma takılı kalması damar yırtılma nedeni olabilir.
• Kolesterol yükselmesi
• Trafik kazaları
• Bazen basit bir öksürme, hapşırma hatta ıkınma damar yırtılması nedenleri arasına girebilmektedir.
• Ağır bir yük taşımak
• Aort damarında oluşan gelişim bozuklukları
• Aort kapaklarında yaşanan sorunlar
• Geçmişinde damar ameliyatı olması
• Bağ dokusu ile ilgili olan rahatsızlıklar
• Hamilelik sürecinin son üç ayı içinde damar yırtılmasına rastlanılabilmektedir.
• Genetik sorunlar
• Yanlış beslenme
• Hareketsiz bir hayat tarzı
• Yaşanan bir şok
• Uyuşturucu bağımlılığı
• Psikolojik sorunlar
• Alkol ve sigara kullanımı
• Kalp krizi veya kalp ile ilgili yaşanan hastalıklar
• Damar sertlikleri
• Damarların daralması veya farklı nedenler sonucu tıkanması

Tedavisi

Aort damarı ilk olarak dört ana guruba ayrılmaktadır. Bunlar:

• Kalpten çıkış yapan aort arteri
• Arkus aort arterleri
• İnen aort arterleri
• Abdominal aort atardamarları

Aort atardamarının yırtılmasında uygulanacak tedavi yöntemini belirlerken; yırtılmanın hangi bölümde olduğu, hangi organları etkilediği, neden oluştuğu ve hastanın genel durumu önemli ayrıntılar olmaktadır. Genel olarak arter yırtılmaları direk olarak zaman kaybetmeden cerrahi müdahale altında tedavi edilmektedir. Risk taşıyan bu sağlık sorununda gerek ameliyat esnasında gerekse ameliyat öncesi süre içinde hastanın ölüm riski yüzde seksen beş olmaktadır. Aort damarı yırtılması sorunu yaşayan hastanın; damarının yırtıldığı anlaşıldığı an acil olarak ameliyata alınması gerekmektedir. Bu sağlık sorununda kaybedilen her saniye hayati önem taşımaktadır. Aort damarı yırtılması tedavisinde; ilaç tedavisi sadece beklenen sonu kısa bir müddet geciktirecektir. Damar yırtılmalarında hastaların yüzde elli ile yüzde seksen arasındaki kısmı yırtılmadan sonra ilk kırk sekiz saat içinde; yüzde doksan sekizlik kısmı ise yırtılmadan sonra en geç bir hafta içinde yaşamlarını yitirir.

Aort damarı yırtılmasında tek tedavi şekli ameliyatlardır. Bu ameliyat ya açık olarak karından ya da kapalı olarak kasıktan yapılır. Acil olarak ameliyata alınan hastanın yırtılmış olan damarı sentetik olan sini bir damar ile değiştirilir. İnen aortta gerçekleşen damar yıktıklarında damar değiştirmek yerine stent takılarak damar onarma işlemi gerçekleştirilir. Eğer damar yırtığı risksiz bir bölgede ve geniş kapsamlı değilse o zaman hasta cerrahi müdahale altına alınmadan önce ilaç tedavisi ile bir süre gözlenebilmektedir.

Kullanıcı Yorumları ve Oyları (Sizin oyunuz ilk olsun)

Loading...