Aort Damarının Görevleri, Neden Olduğu Hastalıklar ve Tedavisi
Aort damarı üzerinde anevrizma, daralmalar ve yırtılmalar görülebilir. Kan dolaşımının en önemli oyuncusu olan Aorta için yaşamın sırrı diyebiliriz.
Aort damarı, yaşam fonksiyonlarının en önemli yapıtaşı olarak görülmektedir. Kalpten çıkan ve oksijen yüklü kanı vücudumuza servis eden ağın en önemli kısmıdır.
İçindekiler
Aort Damarının Yeri
Aort damarı nedir? Öncelikle hayatımızı sürdürmek için gerekli olan oksijenin kan hücreleriyle tüm dokulara ulaştığını bilmelisiniz. Kalbin kasılması ile beraber oluşan basıncın kanı Aort üzerinden arterlere ilettiğini söylemeliyiz. En büyük arter ise Aort damarı olarak tanımlanır ve vücudumuzun tam ortasından aşağı ve yukarı yönde ilerler.
Arter yapısını göz önüne aldığımızda Aort damarının görevini oksijenlenmiş kanın vücuda dağıtımı olarak görüldüğü aşikâr. Ancak olası bir sorun veya Aort kapağında kaçak görüldüğünde yaşanabilecek problemlerin her zaman kontrol altında tutulması gerekir. Kalp üzerinden yüksek basınçla vücuda dağıtılan kanın bazen ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini düşünmek gerekir.
Aort cidar kalsifikasyonu ile beraber aort kireçlenmesi olarak tanısı koyulan rahatsızlık gözlemlenebilir. Bunun yanı sıra tuza yakın bir görünümde olan potasyum birikintilerinin aort duvarına zarar verebileceğini, yırtılmaların veya çatlamaların olabileceğini belirtmek gerek.
Geçirilen Aort stenozu ile beraber hafif, orta veya ciddi bir darlık oluşmuş olabilir. Bunun tanımını ise Aort debisi ile ölçümlenebilir. Yine aort kapağının alan çapı ölçümlendiğinde sonuç verir.
- 1,5 cm2 ve daha büyük kapak: Hafif Aort Darlığı
- 0 ile 1.5 cm2 arası kapak: Orta Aort Darlığı
- 0 cm2 ve daha küçük kapak: Ciddi Aort Darlığı
Aort Damarı Hastalıkları ve Belirtileri
Anatomisi gereği kalbin kapakçıkları ve damar yapısı deforme olabilir. Bu durumu ise Aort damarı üzerinde yaşanabilecek hastalıkları ile gözlemlemek mümkün olur. Şu an için Aort damarına bağlı hastalıkların belirtileri dejeneratif şikâyetler olabilir. Fakat altında yatan tüm sebeplerin patolojik anlamda yaratacağı hasar ve etkileri gözlemlemek gerekir.
Mitral kalp kapakçığında yaşanan sorunlar ile doğrudan bağıntılı olan Aort rahatsızlıkları sıkça görülebilir. Aynı şekilde mitral kalp kapakçığı ile oluşan bir sorunun mitral darlığı şeklinde tanımlanarak aort üzerinden geçen kanı etkileyebileceğini unutmamak gerekir.
Aort damarının yaratabileceği genel sorunların tümünü ise üç ana grupta incelemek mümkün olabilir.
- Anevrizmalar
Damarlarda anevrizma gibi sorunların görülmesi oldukça sık karşılaşılan bir vakadır. Aort anevrizması ise Aort damarı için gördüğümüz en genel hastalık türüdür. Aort genişlemesi ve buna bağlı problemleri kapsar.
- Damar Tıkanıklığı
Aort tıkanıklığı veya daralması sebebiyle ortaya çıkan vaka sebebiyle ölüm riskiyle karşı karşıya kalınması mümkündür.
- Diseksiyonlar
Diseksiyon tanımını mevcut damar yapısının anatomik olarak bozulması şeklinde yapabiliriz.
Aort damarının iç katmanının yırtılması, çatlamalar, kanın kapakçık kireçlenmeleri ve mitral darlık sebebiyle sürekli olarak aşağıya gitmesi gibi sorunlarla karşılaşılabilir.
Her insan için aynı belirtilerden söz etmek mümkün olmayacaktır. Sigara, alkol, kan debisi, pıhtılaşma oranı, daha önce geçirilmiş hastalıkların öyküleri önemli bir faktör olacaktır. Kapaklarda oluşmuş veya müdahale edilmiş bir genişleme bile ciddi bir belirti göstermeyebilir. Oluşacak dilatasyon ile 4 cm seviyesini geçen Aort genişlemelerinde net belirtiler ortaya çıkabilir.
Göğüs Ağrısı ve Solunum Yetmezliği
Göğüs ağrısının asıl sebebini solunum yetmezliği olarak açıklayabiliriz. Bu noktada Aort darlığı olan hastalar için ölüm riskinin yaklaşık olarak yarı yarıya olduğunu söyleyebiliriz.
Bayılmalar
Aort darlığı ve diğer aort damarı rahatsızlıkları ile beraber sol karıncık üzerinde normal dışı bir reaksiyon görünür. Bayılmalara sebep olan bu kan basıncının artışı ile beraber sık rastlanan bir belirti ortaya çıkabilir. Aort damarı için vücudun en önemli damarı olduğunu söylemiştik. Haliyle kalp ve kapaklarda tedavisi gereken bir aksama görüldüğünde hemen kalp ve damar cerrahisi bölümüne başvurulmalıdır.
Aort Damarına Uygulanan Tedaviler
Aort cerrahisi için birçok yöntem uygulanabiliyor. Günümüz teknolojisi sayesinde tedavisi daha da kolay bir hal almıştır. Hatta daha pratik bir metot olarak stent uygulamaları yoğunlaşmıştır.
Aort Damarı Tedavisi
Aort damarı tedavisi için uygulanan anevrizma, darlık veya tıkanmayı açma işlemlerinde stent ön plana çıkıyor. Kasık bölgesinden çok ufak bir kesi ile bu metot uygulanabiliyor. Artık Endovasküler tamir metodunun uygulanmasıyla birlikte stent sonrası taburcu olunan sürecin 24 saate kadar düştüğünü söylemeliyiz.
Aort Damarında Kireçlenme Tedavisi
Aort damarında kireçlenme teşhisi koyulduğu zaman kapak yapısının değişmesi önerilir. Burada metal yapraklı kapaklar daha cüzi miktarlarla sağlanır. Fakat sığır gibi canlılardan elde edilen biyolojik kapaklar çok daha sağlıklıdır. Aort kireçlenmesi cerrahisi ile damarın incelmesi önlenebilir. İleride karşılaşılacak sorunların önüne geçilir ve 90 gün boyunca kan sulandırıcı ilaç kullanmak gerekir.
Aorta hayatımızı devam ettirebilmek için en gerekli damardır. Nerede olduğunu öğrendikten sonra bunu daha net anlayabiliyoruz. Yine kalp cerrahisi operasyonlarında kan akışının kesilmemesi için en önemli oyuncu olduğunu görebiliyoruz. Vücudun tüm fonksiyonlarını devam ettiren yapı olarak operasyonlarda açık veya kapalı olarak dolaşımı devam ettirmektedir. Göğüs kafesi içerisinde yer alan torakal Aort rahatsızlıklarının çok daha riskli olduğunu ise belirtmeden geçmeyelim.