Arkus Aorta Görevleri, Bağlı Hastalıkları ve Tedavisi
Aort atardamarının akciğerlere doğru giden kısmının başının oluşturduğu bölüme arkus aorta ismi verilmektedir. Kalınlaşması aynı zamanda genişlemesi ciddi bir sağlık sorunu oluşturmaktadır.
Arkus Aorta
Aorta kemeri olarak da isim alan arcus aorta; aort adı verilen vücutta bulunan en önemli ve en büyük atardamarın assenderis denilen kısmından ayrılıp dessendenseye yaptığı geçiş sırasında oluşan kıvrımdır. Aynı zamanda mediastinum superiorunun denilen bölgede yer alan manubrium sternin üzerinde kabul edilen en tepede bulunan noktada yerleşmektedir. Nefes borusunda bulunan pars cervicalısi komple kapamaktadır. Bifurcatio tracheaende yer alan sağ leteralden başlayarak sol dorsallaterale rota çizen ve buradan da yemek borusunun çapraz kısmından geçerek aorta descendense ismi verilen damara uzanır.
Bütün bu damarların arka kısmında ise glomus aorticum yer almaktadır.
Arkus aorta akciğer grafisi tanısı konulmuş olan bir kalp ve damar rahatsızlığı olmaktadır. İnsan vücudunda oldukça önemli fonsiyonları olan aort damar; bütün organlara, dokulara ve hücrelere ihtiyaç duydukları kanı, besinleri ve diğer maddeleri vererek hayati fonksiyonların tam anlamıyla gerçekleşmesini sağlamaktadır. Kalpteki son karıncıktan ayrılarak vücuda yayılan aort arteri karnın bölgesinin altlarına doğru ilerlemektedir. Bu ana damar küçük damarlar çıkararak bütün vücuda hükmeder. Aort atardamarının akciğerlere doğru giden kısmının başının oluşturduğu bölüme arkus aorta ismi verilmektedir.
Arkus Aorta Belirginleşmesi
Aort ana atardamarının kalpten ayrıldığı ilk noktasının normalden geniş ve kalın olmasına arkus aorta belirginleşmesi ismi verilmektedir. Aynı zamanda anevrizma ismi de denilen bu sağlık sorununun acil bir şekilde tedavi edilmesi gerekmektedir.
Bu sağlık problemi eğer zamanında fark edilip müdahale edilmezse aort damarının yırtılarak felç veya ölüm gibi bir sonla noktalanmasına sebep olabilmektedir. Ölümcül bir sonuç çoğu zaman; arkus aorta belirginleşmesinde kaçınılmaz olabilmektedir. Fakat bunun yanında her aort anevrizmaları da arkus aorta belirginleşmesi olmayabilmektedir. Eğer aort damarı genişlemiş ama buna rağmen kalınlaşmamış sa bu gibi durumlarda arkus aorta belirginleşmesi tedavi edilebilmektedir. Bu sorunla ilgili akciğer grafiği çekilmesi şarttır.
Bağlı Hastalıkları
Arkus aorta belirginleşmesinde ana nedenlerden en önemlisi hipertansiyondur. Pek çok damar hastalıklarının en önemli nedenlerinden biri olan hipertansiyon hastalıklarının tedavisi sağlık açısından büyük arz etmektedir. Yoksa diğer damar hastalıkları gibi belirginleşmesi de kaçınılmaz bir son olabilmektedir. Yüksek tansiyondan başka; sigara alkol bağımlığı, aşırı stres ve psikolojik sorunlar, kolesterolde oluşan dengesizlikler aort damarının kalınlaşması ve genişlemesine yol açabilecek ve bunun sonucu olarak da belirginleşmesi yaşanabilecektir.
Arkus aorta belirginleşmesinin nedenleri arasında en önemlilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Yaş faktörü. Bilhassa ilerleyen yaşlarda bu hastalığın ortaya çıkması daha yoğunlukla görülmektedir.
- Ailesinde damar hastalıkları yaşayanların ellili yaşlarda bu hastalık riskini göz önünde bulundurup düzenli olarak kontrol altında olmaları gerekmektedir. Ailede bu hastalığın geçmişi yaşanması, bu sağlık sorunun ortaya çıkma nedenleri arasında bulunmaktadır.
- Alkol ve sigaraya olan yatkınlık
- Stres ve psikolojik baskı
- Yüksek oranda kolesterol
- Hipertansiyon hastalıkları
- Diyabetik hastalıkları olanlar
- Düzensiz ve yanlış beslenme alışkanlıkları
- Hareketten uzak bir yaşam felsefesi
- Damar hastalıkları
- Kan hastalıklarının olması
- Kalp krizi sonrası
- Kanda oluşan pıhtılaşma
- Travmalar
- Vücutta mineral ve vitamin eksiklikleri
Sağ Arkus Aorta
Nadir olarak rastlanılan sağ arkus aorta bir patoloji türüdür. Vücutta damarlar üzerine baskı yaparak gastorintestinal sistem ve solunum sistemlerinde sorunlara sebep olabilmektedir. Genelde belirtileri arasında öksürük, hızlı bir şekilde nefes alıp verme ve göğüs bölgesinden gelen hırıltılar yer almaktadır. Arkus aortanın anomalileri arasında yer alan sorununda özofagusla nefes almaya yardımcı olan boruya havayla baskı uygulayarak bir takım semtomlara neden olmaktadır. Bu semptomların ne zaman başlayacağı ve ne şiddette olacağı hava basıncına bağlı olmaktadır.
Sağ arkus aorta hastalarda; belli aralıklarla göğüste hırıltı veya hışırtı, apne, dispne, yutkunma güçlüğü, kusma, akciğer infeksiyonları gibi sorunlar yaratmaktadır.
Nadir olarak rastlanılan sağ arkus aorta anormalisi aortik ark komplkesilerinin ilerlemesine bağlı olarak özofagus ya da traketa adı verilen bir basınca sebep olan vasküler bir ring olayı olmaktadır. Vasküler ringler dört sınıfa ayrılmaktadır. Bunlar:
- Çift arkus aorta
- İnnominate atar damarı
- Sağ arkus aorta atardamarı ve sol ligamenrum ateriosus atardamarı
- Pulmoner arter sling atardamarı
Olarak isimlendirilmektedir. Sağ arkus aorta adı verilen anomalilerde, sol dördüncü aortik arkınla sol dorsal aortanın regrese yerine yer almış bulunan sağ dorsal aorta ile sağ dördüncü aortik ark ve oluşmasına neden olur. Sağ aortik arkus anomalisi sorunun en çok rastlanılan sorunları; retroözofageal sol subklavian arter ile ayna hayali dallanan sağ arkus aorta olmaktadır.
Tedavisi
Arkus aorta tedavisinde genel olarak erken teşhis edilmesi en önemli safhadır. İlk şamada hastalık fark edilip tedaviye başlandığında genel olarak ilaç tedavisi yeterli olabilmektedir. Fakat genişleme ve kalınlaşma yaygın bir aşamadaysa bu sağlık sorununda tek tedavi yöntemi cerrahi müdahale olmaktadır. Aksi halde hastanın ölümüne neden olabilecek bu sağlık sorununda erken fark edilip, müdahale edilmesi hastanın sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır.