Arteriyel Kan Gazı Hesaplaması ve Değerlendirilmesi

Arteriyel kan gazı analizleri; hastanın sağlıkla ilgili neredeyse bütün sorunlarını tablo halinde dökmektedir. Bu analiz kontrolünün sağlıklı yapılabilmesi için normal değerlerinbilinmesi gerekmektedir.

Arteriyal Kan Gazı

Sağlık açısından önem arz eden hastalıklarla ilgili olarak yapılacak olan analizler ve değerlendirmeler konusunda büyük önem taşıyan arteriyal kan gazı hastalıkların ciddiyetinin ve etiyolojisinin anlaşılması konusunda etkin roller oynamaktadır.

Arteryal Kan Gazı

Arteryal kan gazı incelemeleri sayesinde vücutta bulunan;

• Kanda bulunan oksijenin değerlendirilmesi sağlanır. (PaO2)
• Asit ve baz oranındaki dengelerin değerlendirilmesi
• Solunum düzeyi
• Böbrekelrin fonksiyonları
• Bikarbonat kontrolleri
• Hemoglabin
• Elektrolitler
• Bilirobin
• Glikoz
• Metabolizma sorunları olup olmadığı
• Oksijen Satürasyon oranı (saO2)
• pH kontrolleri
• Karbondioksit parsiyel basıncın kontrol edilmesi (PaCO2)

Sağlanmaktadır.

Arter kan gazı analizlerin faydalarını ve hastalıkların kontrolündeki önemlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Birden bire ortaya çıkan ve sebebi saptanamayan dispne
• Hastalıkta saptanan tedavi yönteminin ne derece etkili olduğunun saptanması
• Solunum yetmezliğinin çeşitlerinin belirlenmesi
• Yapılan oksijen tedavisinde başarının kontrolü
• Metabolik, alkaloz ve respiratuar asidozların teşhis ve tedavisinin kontrol edilmesi

Arteryal Kan Gazı Alma

Bu konuda en çok kullanılan iki yöntem bulunmaktadır. Bunlardan biri İnvazif yolla damara perkütanoz sistemiyle ulaşılmaktadır. İkinci yol ise bir kateter yardımıyla damardan kan alınması olmaktadır.

Hastadan alınan kan gazı analizinden önce dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

• Alınan kan ilk beş dakika içinde bekletilmeden analiz edilmelidir.
• Alınan örnek bekletildiği taktirde lökosit metabolizmasının da etkisi ile örnekteki PaCO2 de artış, PaO2 de azalış olacağından yapılacak analiz sağlıklı sonuç vermeyecektir.
• Eğer tahlil hastadan alındığı anda, alınan ortamda incelenemeyecekse soğuk muhafaza edilerek laboratuara nakil edilmelidir.
• Alınan örneğin arteriyel damardan olmasına dikkat edilmeli
• Kullanılan şırıngada hava olmamasına önem verilmeli
• Hastadan alınacak kan sırasında kullanılan enjektör permeabil O2 olmalı.
• Kullanılan enjektör heparin barındırmamalı 

Arteryal Kan gazı Değerleri

Hastanın asit/baz ile solunum olayındaki dengeleri saptamak için kanda bulunan karbondioksit ve oksijenin basınçlarını ve satülasyon değeri ile bikarbonat ve pH oranlarının saptanmasıyla hastanın metabolizmasıyla ilgili yeterli bilgiler veren laboratuvar tahlillerine arteryal kan basıncı denilmektedir.

Hastalık hakkında ciddi ve detaylı bilgi veren kan gazları değerlendirmesi; aynı zamanda tedavide önemli bir yol gösterici olmaktadır.

Kan gazı değerlendirme parametreleri sırasıyla;

• PaCO2 à alveolar ventilasyon
• PaO2 àOksijen
• PaCO2 + PaO2 àGazların aralarındaki alış verişleri
• pH + PaCO2 + HCO3 à asit ve bazların oranları ile vücuttaki durumlarını

Kan gazlarının vücutta normal olan değerlerinin bilinmesi yapılan analizlerde büyük önem taşımaktadır.

• PaCO2 35 mmHg ile 45 mmHg arasında
• PaO2 80 mmHg ile 100 mmHg arasında
• pO’ 80 mmHg ile 100 mmHg arasında
• HCO3 22 mEq/L ile 26 mEq/L
• pCO2 35 mmHg ile 45 mmHg arasında
• pH 35 ile 7.45 arasında
• Baz Fazlalığı +/- 3 mmol/L
• Laktat 0.5 ile 1.5 mRq/L arasında
• SaO2 % 95 ile % 97 arasında
• COHb %1 ile % 3 arasında
• O2SAT % 95 ile % 100 arasında

Kan gazları analizini yaparken kullanılan cihazlar sadece PCO2 ve pH değerlerini ölçebilmektedir. Bunun dışında hastanın bikarbonat analiz değerini saptamak için Henderson ve Hasselbach formüllerinden yararlanılır.

Analiz Değerlendirilmesi

AKG yani arter kan gazı değerlendirmesi bilhassa acil hastalarının incelenmesi bakımından oldukça önemli olmaktadır. Bu değerlendirme yapılırken farklı formüller uygulanabilmektedir. (Henderson- Hasselbach, Stewart veya baz excess yöntemleri gibi)

Hastadan alınan kan üzerinde yapılan analizi değerlendirirken;

• Oksijenasyon kontrol edilir
• Kan gazı kontrol edilir.
• Asidemi veya alkalemi olup olmadığına bakılır
• pH ve PaCO2 arasında bulunan ilişki kontrolü yapılır
• Ventilasyon kontrol edilir
• Asit ve baz oranı değerlendirilir. ( pH asidoz/alkaloz, pasCO2 ve HCO2 metabolik/solunum, aynan kontrolü, akut/kronik, Kompanzasyon var/yok)
• Gaz alış/veriş kontrolü

AKG de bütün incelemeler değerlendirilme sırasında yapılması gerekenler;

• İlk olarak pH değeri kontrol edilir. Asidoz veya alkaloz olup olmadığı incelenir.
• Sorunun solunum yoluyla veya metabolizmayla ilgili olup olmadığı tespit edilir.
• Solumla ilgili sorunun akut veya kronik olup olmadığı incelenir.
• Metabolizma ile ilgili asidoz olması durumunda hastada anyon açığı bulunur. Anyon açığına bakılmak için hastanın AKG sinde klor ve bikarbonat toplanarak; sodyum oranından çıkarılır.
• Doğrulanmış olan bikarbonata bakılarak oluşan anyon açığının kaynaklandığı sorun saptanır. Doğrulanmış bikarbonat açığı hesaplanırken; anyon açığından on iki çıkarılır ve çıkan sonuç bikarbonat değeri ile toplanır.
• Solonum yollarında oluşmuş olan metabolizma ile ilgili bozuklukların yeterli derece tolere edilip edilmediği kontrol edilir.

Kullanıcı Yorumları ve Oyları (Sizin oyunuz ilk olsun)

Loading...