Atardamar Kanamaları ve Kanamaya Müdahale Yolları
Atardamar kanamaları ne tür bir kanama çeşididir, kanama türü nasıldır, atardamar kanamaları nasıl durdurulur, müdahale yolları nelerdir üzerine makale.
Atardamar Kanamaları
Atardamar kanamalarında kan güçlü bir şekilde fışkırır
Atardamarlar kalp tarafından vücuda pompalanan kanı taşıyan damarlardır. Vücutta bulunan diğer damarlara nazaran daha dar ama daha geniş duvarlıdırlar. Pompalanan kan atardamar vasıtasıyla vücuda gönderildiği için bu damardan akan kan yüksek basınca sahip olduğundan damar duvarları daha kalındır.
Aynı şekilde atardamarda meydana gelen bir travma sonucu yara alan veya kesilen atardamardan akan kan da bu yüzden şiddetli bir şekilde damardan fışkırır. Fışkırma şeklinde kanamadan dolayı bu tür kanamalarda kısa zaman içerisinde çok fazla kan kaybı yaşanmaktadır. Bu nedenle gecikmeksizin doğru müdahale tarzıyla kontrol altına alınması gereklidir aksi takdirde ölüme kadar varabilen ciddi neticeler doğurmaktadır.
Damar kanamaları damarın yapısında meydana gelen bir bozulma neticesi damardan akan kanın vücudun içine (iç kanama) ya da dışarısına (dış kanama) doğru akmasına denir. Atardamar kanamalarında kan kalbin atımıyla uyumlu olarak damardan akar. Kalp her kan pompalanması için attığında damardan da kan akar. Akan kan açık renkli, parlak kırmızı şekildedir.
İnsan vücudunun ağırlığının 1/13 ile 1/15 oranında kan bulunmaktadır. Ortalama olarak 4 ile 6 litre arasında bulunan kan oranının yüzde onuna kadar olan kanamalar vücut tarafından telafi edilebilse de yüzde yirmiyi geçen durumlar hayati tehlike doğururlar.
Atardamar Kanamalarına Müdahale
Kanamaya müdahale çeşitli şekillerde uygulanabilmektedir. Yapılması gereken ilk hareket tarzı kanayan damarın üstüne temiz bir bezle veya bulunamıyorsa el yardımıyla baskı uygulamaktır. Bu sayede kanın fışkırması engellenmeye çalışılır ve yüksek miktarda kan kaybının önüne geçilmeye çalışılır. Bu yapılırken aynı zamanda kanama olan bölge yukarıya kaldırılırsa kanamanın hızı daha yavaşlayacaktır.
Bir diğer yöntemde kanama olan bölgenin üstünde yer alan başka bir atardamara baskı uygulayarak kanın aşağıya doğru akmasını engelleyerek kanamanın azaltılmasıdır. İnsan vücudunda çeşitli noktalarda atardamar baskı noktaları mevcuttur. Kanamanın nerede olduğuna göre baskı uygulanacak basınç noktaları değişkenlik gösterir. Bunlar:
- Uyluk noktası: Bacaklardaki kanamalar için
- Kasık: Bacaklardaki kanamalar için
- Üst kol Kollardaki kanamalar için
- Koltuk altı: Kollardaki kanamalar için
- Köprücük kemiği: Kollardaki kanamalar için
- Boyun: Boyundaki ve üst koldaki kanamalar için
Baskı uygulanması dışında diğer bir müdahale yöntemi turnike yapılmasıdır. Eğer müdahale edilmesi gereken yaralı sayısı fazla, ilk yardımda bulunan kişi sayısı azsa ve bu nedenle baskı uygulanamıyorsa, ya da baskı uygulamak yeterli gelmiyor ve kanama devam ediyorsa turnike yapılmalıdır. Bunun yanı sıra vücutta herhangi bir uzuv kopması meydan gelmişse (kol, bacak gibi) veya yaralı hızlı bir şekilde hareket ettirilip nakledilecekse de turnike uygulanmalıdır. Uzuv kayıplarında kanama çok şiddetli olacağı için baskı uygulanması yeterli gelemeyeceğinden dolayı mutlaka turnike yapılmalıdır.
Normal şartlar altında eğer uzuv kopması mevcut değilse ön kol ve bacak gölgesine turnike uygulaması yapılmaz. Çünkü turnike uygulamaları uzun süre devam ettirilirse kan akışında sorunlar meydana getireceği için bir takım problemler yaratabilmektedir. Bunlar turnike yapılan bölgede doku hasarı meydana gelmesi ve daha ileri düzeylerde uzuv kaybı gibi ciddi sonuçlardır. Bu nedenle turnike uygulamasında dikkat edilmesi gereken noktalara azami hassasiyet göstermek oldukça önemlidir.
Etraftan bulunabilecek malzemelerle uygulanan turnike
Turnike uygulamasında kullanılacak malzeme dar olmamalı, en sekiz santimetre genişliğinde olmalıdır. Daha ince ip, tel gibi malzemelerle yapılan uygulamanın kendisi kesiklere ve uzuv, doku yaralanmalarına neden olur. Sarılan şerit iyice sıkılmalıdır, şeriti sıkmak için ince dal, tahta, kalem gibi malzemelerden faydalanılabilir. Turnike kanama duruncaya sıkılmalı ama kanama durduktan sonra sıkmaya kesinlikle devam edilmemelidir. Doku hasarına veya uzuv kaybına neden olmamak için turnike 15 dakikalık aralıklarla gevşetileceği için mutlaka turnike yapılan saat bir kağıda yazılmalı ve hastanın transfer edilebileceği göz önüne alınarak hastanın üstüne bir şekilde tutturulmalıdır. Hastanın üstü örtülse bile turnike uygulanan bölgenin üstü hiçbir şekilde kapatılmaz ve mutlaka açık kalması sağlanır.
(Sizin oyunuz ilk olsun)
Loading...