Ayak Varisleri Belirtileri Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri
Ayak varisleri tedavisinde varis oluşturan damarın konumuna bağlı olarak farklı tedavi yöntemleri kullanılmaktadır. Bu yöntemler ameliyatlı ve ameliyatsız diye iki ana gurupta toplanır.
Ayak Varisi
Varis hastalıkları uzaktan sadece görsel bir sağlık sorunu gibi görünse bile; önemli ve ciddi sıkıntılar veren bir toplardamar sorunudur. Ayakta oluşan varisler hastalar açısından ağrı, sızı, yanma, ödem, kan pıhtılaşması, şişlik, ve iyileşmesi zor olan yaralara neden olabilen ve önlem alınıp tedaviye başlanmadığı durumlarda senelerce süren bir sorundur. Günümüzde ilerleyen teknoloji insanları daha çok tembel bir hayata sürüklemektedir. Hareketsizlik ise bu tür sağlık sorunlarının artmasına neden olmuş; neredeyse her altı insanda birinde toplardamar sorunlarından kaynaklanan genişleme ve kıvrılmalara bağlı olarak varislerin oluşmasına temel atmıştır.
Varis bilhassa erkeklerde uzun seneler görünüşte varlığını gösterse de her hangi bir ağrı, sızıya veya şikayete neden olmayarak varlığını sürdürürken bazı durumlarda daha ilk aşamada yoğun ve rahatsızlık veren hatta günlük hayatı kısıtlayan sorunlara neden olabilmektedir.
Ayakta varis kendi aralarında durumun ciddiyetine bağlı olarak derecelere ayrılmaktadır. Kılcal damarlardan kaynaklanan varisler şikayete neden olmadığı sürece herhangi bir tedaviye gerek duyulmadan uzun seneler yaşam kalitesini düşürmeden devam edebilmektedir. Orta ve kalın dereceli damarların nende olduğu varislerde ise durum ciddiyetleşmeye başlamaktadır.
Belirtileri
Ayak varisin ilk aşamasında belirti kılcal damarların ortaya çıkmasıyla başlar. Ayak varisleri belirtileri hastadan hastaya ve varisin derecesine bağlı olarak değişiklikler göstermektedir. Bazı durumlarda bu sağlık sorunun belirti vermediği gözlenmiştir. Toplardamar sorunu olan ayak varisinin en yaygın belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Ayak varisinin en önemli belirtisi oluşan ağrılardır. Bu ağrılar sabah başlar ve zaman ilerledikçe yavaşça artmaya başlar. Geceleri ise oldukça yoğunlaşır. Bayanlarda ayak varisi ağrıları erkeklere oranla daha yoğun bir şekilde kendini göstermektedir. Bazen bu ağrılar bütün vücudu etkilemekteyken bazı durumlarda diz altında kalan bölümde olabilmektedir.
- Sızı ve yanma hissi. Ayak varisinin en önemli belirtileri arasında gelen sızı ve yanma genişleyen toplardamarlarda kanın göllenmesine bağlı olarak oluşmaktadır
- Sıcak ortamlarda artan ağrı. Yaz aylarında artan bu ağrılar genel olarak kış aylarında azalmakta hatta yok olabilmektedir. Hasta sıcak suyla banyo yaparken sorun yaşarken ılık ve soğuk suyun kendini rahatlattığını hisseder
- Ayaklarda baskı hissedilmesi ayak varisinin belirtileri arasında yer almaktadır. Toplardamar genişlemesi ve toplardamar kapaklarında oluşan sorun nedeniyle kirli kanın kalbe geri taşınırken geri dönerek göllenmesi sonucuna yer çekimi de eklenince ayakta baskı hissi oluşur.
- Ayakta şişlik oluşması ayak varislerinin belirtilerindendir. Bu sağlık sorununda genel olarak ayakta oluşan ödeme bağlı olarak bir şişlik gözlemlenmektedir
- Dışarıdan da gözlemlenebilen kırmızı ve mor renkte kılcal damarlarlar veya belirginleşen damarlar
- Son aşamada yaraların oluşması ve bu yaraların kolay bir şekilde iyileşmemesi ayak varisinin en önemli göstergelerinden biri olmaktadır.
Nedenleri
Ayakta varis oluşmasının pek çok nedeni olsa da toplumda oluşan ana tema genetik sorunlar olmaktadır. Aile geçmişinde varis sorunu olan hastaların neredeyse büyük bir kısmında varis görülebilmektedir. Yağlı yiyecekler, tuzlu ve şekerli gıdalar, kızartmalar, hazır gıdalar, konserveler gibi sağlıksız beslenme alışkanlığı etkilerini ilk olarak damarlarda göstermektedir. Bu yüzden beslenme tarzındaki hatalar varis oluşumunu tetikleyen nedenlerin başında gelmektedir. Bunun dışında hastanın durumuna bağlı olarak ayak varisinin çok farklı nedenleri bulunmaktadır. Bu nedenler arasında en sık rastlanılanları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kontrolsüz kilo alınması
- Düzensiz ve yanlış bir beslenme alışkanlığı
- Hareketten uzak bir yaşam felsefesi güdülmesi
- Yanlış bir beslenme tarzı
- Vücutta bulunan su eksikliği
- Kan hastalıkları
- Damar hastalıkları
- Kanda pıhtılaşma oluşması
- İlerleyen yaşa bağlı damarlarının zayıflaması
- Sürekli oturarak çalışma
- Sürekli ayakta durma
- Ayaklara yapılan baskılar
- Yanlış spor hareketleri
- Ağır işler
- Sürekli kullanılan hormon ilaçları
- Egzersizlerden uzak bir hayat felsefesi
- Dar ve sıkı elbiseler giyilmesi
- Topuklu ayakkabılar
- Sıcak ortamlarda bulunma
- Stresli bir hayat tarzı
- Psikolojik sorunlar
- Kabızlık
Tedavi Yöntemleri
Ayak varislerinin oluşum nedenlerine ve damarların durumlarına bağlı olarak farklı tedavi seçenekleri olmaktadır. Oluşan varisli damarların çapı çok fazla genişlemedikçe hastaya uygulana ilaç tedavisi çoğu zaman yeterli olmaktadır. Bu ilaçların direk olarak varisi tedavi etmeye yetmediğini belirtmekte fayda var. Hastanın günlük hayatını ayarlaması tedavinin en önemli aşamalarından biri olmaktadır. İlaçlar direk varis için değil varisin yarattığı sorunlar içindir. Ağrı kesiciler, kan sulandırıcı ilaçlar, kaşıntı önleyen ilaçlar tedavide damarları ve hatayı rahatlatır. Bunun dışında kişi beslenme alışkanlıklarını ayarlamalı, masajlar yapmalı, ayaklarını dinlendirmeli, ılık ve soğuk su ile banyo yapmalı, egzersizler yapmalıdır.
Varis damarları arttıysa ve müdahale gerekiyorsa o zaman direk olarak müdahale yoluna gidilir. Bu müdahaleler ameliyatlı ve ameliyatsız olmak üzere ikiye ayrılır. Ameliyatlı müdahale açık ameliyat ve mikro cerrahi yöntemi ile yapılırken ameliyatsız yöntemler köpük varis tedavisi, radyo terapi yöntemi ve lazer yöntemi gibi seçenekler sunmaktadır.