Başta Damar Atması, Nedenleri, Bağlı Olduğu Hastalıklar ve Tedavisi
Her insan vücudunda; boyunda, kollarda, bacaklarda, karın gibi bölgelerde rastlanılan damar atmaları arasında en tehlikeli olan kuşkusuz ki; başta olan damar atımları olmaktadır.
Başta Damar Atması
Damar atması vücudun çeşitli yerlerinde neredeyse her insanda rastlanılan bir sağlık sorunu olmaktadır. Bacaklarda, kollarda, karında, boyunda, baldırda damar atması, baş parmak damar atması hatta başta rastlanılan damar atması bazı durumlarda farklı nedenlere bağlı olarak gelip geçici bir durumken, bazı durumlardaysa ciddi bir sağlık sorunun tabanını oluşturmaktadır. Bilhassa başta bulunan arter veya venlerde oluşan atmaları ciddiye almak, yaşanması olası olan ciddi bir sağlık sorunun önüne geçebilmeyi sağlamaktadır.
Damar atmaları çoğu zaman arter hastalıklarının belirtileri arasında bulunmaktadır. Başta atan arter veya ven ise bütün vücut organlarımıza, doku ve hücrelerimize komut veren beyne yakınlığına bağlı olmasından dolayı oldukça ciddi bir sağlık sorunu olmaktadır. Çoğu zaman bir damar tıkanıklığı, arter veya venlerin sertleşmesi, kanın pıhtı atması, beyinde oluşan bir tümör başta arter atmasının nedenleri arasında yer alabilmektedir.
Başta oluşan nabız gibi damar atımları hisseden hasta; bu durum geçici olsa bile; vakit kaybetmeden, bu konuda uzman olan bir doktora görünerek gerekli olan tetkik ve tahlilleri yaptırmalıdır. Bu konuda yaşanacak bir gecikme hasta açısından sonu felç veya ölümle biten bir kabusa neden olabilmektedir.
Nedenleri
Başta bulunan damar atmasının nedenleri bazı durumlarda aşırı yorgunluk, tansiyon
daki dengesizlik, alınan bir darbe olabileceği gibi bazı durumlarda beyinde yerleşen bir ur, damarlarda tıkanıklık, kanın pıhtı atması gibi sorunlara da dayanabilmektedir. Bazen beyin kanamasına bile neden olabilen bu durum nadir de olsa acil müdahale gerektirmektedir.
Başta oluşan damar atımlarının genel olarak nedeni damarlarla ilgili ciddi bir sorundur. Bu damarlarda oluşan bir tıkanıklık olabileceği gibi bu tıkanıklığa bağlı olarak arterlerde veya venlerde dolaşan kanın pıhtılaşması nedeniyle olabilmektedir. Zamanında müdahale edilmediği takdirde beyin kanamalarına paralelinde organların fonksiyonlarını yitirmesine, felç veya ölüme neden olabilmektedir. Başta arter atmalarının nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Damarlarda oluşan daralma veya damar tıkanıklıkları
- Kanın pıhtılaşması
- Damar sertleşmeleri
- Başa alınan bir darbe
- Hastanın damar hastalıkları konusunda öz geçmişinin bulunması
- Kanla ilgili bir hastalık
- Doğuştan veya genetik olan arter veya ven hastalıkları
- Yaşanan bir ameliyat
- Menejit
- Kalp hastalıkları
- Yorgunluk
- Göz hastalıkları
- Migren
- Sinüzit
- Travmalar
- Kadınlarda adet döneminde hormon yapısının değişmesine bağlı olarak
- Hipertansiyon
- Genetik sorunlar
- Aşırı yorgunluk
- Aşırı stres, yaşanan ani şoklar
- Beyin anevrizmaları
- Başta bulunan arter veya venlerde oluşan yırtılmalar
Belirtileri
Başta oluşan damar atması her yaşta her isnada rastlanılabilen oluşması durumunda hasta ve yakınları açısından büyük endişeler yaratan, hafife alınmayacak bir sağlık sorunu olmaktadır. Tabanında yatan nedene bağlı olarak hastandan hastaya belirtileri değişken olabilmektedir. Damar atmasının nedenine bağlı olarak hastada oluşan belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Hafızanın kaybedilmesi, hastada dalgınlık, unutkanlık veya şuur kaybı yaşanması
- Yüzün bir kısmının sarkması
- Vücudun çeşitli bölümlerinde organların işlevini yitirmesi ( yüz felci, kısmı veya genel felç)
- Korkunç bir baş ağrısı
- Ensede oluşan ağrı
- Yüzde ve vücutta oluşan karıncalanma, uyuşma
- Kusma ile birlikte midede bulanma
- Bayılma
- Kollarda, bacaklarda, sırtta ve göğüslerde oluşan ağrı
Eğer başında nabız şeklinde damar atımı hisseden hastada aynı anda başka sendromlar da bulunmaktaysa hemen bir doktor kontrolünden geçmesi gerekmektedir. Diğer belirtilere örnek olarak şunları verebiliriz:
- Damar atımı hemen geçmiyorsa bir veya iki saat süreyle devam ediyorsa
- Aynı anda aralıklı da olsa zonklama mevcutsa
- Kollarda ve bacaklarda uyuşukluk varsa
- Konuşma bozukluğu mevcutsa
- Bilinç bulanık ise
- Bulantı ve kusma varsa
- Ellerde ve bacaklarda titreme oluyorsa
Zaman kaybetmeden bir doktora gitmesi gerekmektedir.
Tedavisi
Başta damar atması genel olarak arter veya venlerin tıkanıklığına bağlı olarak gelişen kanın pıhtı atmasından oluşmaktadır. Baş bölgesinde kanın pıhtı atması sağlık açısından büyük tehlikeler taşımaktadır. Bazı durumlarda beyinde emboli oluşa bilirken, bazı durumlarda beyin arter veya venlerde baloncuk meydana gelebilmektedir. Bazen de beyin kanaması dediğimiz ciddi ve anında müdahale gerektiren büyük bir sorunun kaynağı olmaktadır. Genel olarak bu sorunu yaşayan hastalar arasında zaman oldukça önemli bir unsurdur. Hasta eğer sorunun başında isse ilaçla tedavi, iyi bir bakım işe yaramaktadır. Fakat ilerleyen durumlarda acil olarak cerrahi bir müdahale gerekmektedir. Bu yüzden başta oluşan arter veya ven atımları, ihmal edilmemesi ciddiye alınması gereken bir sağlık sorundur. Nadir durumlarda hastada arter veya ven atımından başka bir belirti oluşmayabilir. Sessiz bir şekilde ilerleyen bir hastalığa bağlı da olabilen damar atımları; herhangi bir başka belirti vermese bile hemen doktor kontrolünde izlenmesi gereken bir durum teşkil eder.
Eğer ilaç tedavisi için geç kalınmışsa başta arter veya ven atması olan hasta yapılan tetkik ve tahliller sonucunda; sorun belirlenerek acil olarak cerrahi müdahale altına alınabilmektedir. arter veya venlerde oluşan yırtılması veya kan pıhtılaşmasından kaynaklanan bir durum söz konusu ise hastanın hemen ameliyata alınması gerekebilmektedir.