Şah Damarı Ameliyatı, Ameliyat Sonrası ve Ameliyat Riskleri
Şah damarı ameliyatları; genel anestezi ya da lokal anestezi altında yapılabilmektedir. Ortalama bir veya bir buçuk saat süren bu operasyonlarda tıkanmaya neden olan plak temizlenir.
İçindekiler
Şah Damarı Ameliyatı
Eskiden sadece yaşı ilerlemiş kişilerde görülen şah damarıyla ilgili sağlık sorunları; zamanımızda artık orta yaşlı hatta genç insanlarda da görülebilmektedir. Ülkemizde ölüm veya felçlerin büyük bir ağırlığını damar hastalıkları kapsamaktadır. Bu nedenle insanların şah damarı veya damarlar ilgili hastalıklara karşı bilinçli olması gerekmektedir.
Zamanımızda hazır gıdalar, karbonhidratlar ve yağlı besinlerden oluşan yanlış beslenme, çevresel koşullar, genetik sorunlara bağlı olarak oluşan sağlık sorunlarından biride damar hastalıkları olmaktadır. Bu yüzden; eğer baş dönmeleri yaşıyorsanız, bacaklarınızda ve kollarınızda uyuşukluk veya güçsüzlük hissi varsa, geçici de olsa görmenizde sorunlar meydana geliyorsa, zaman zaman geçici hafıza kaybı yaşıyorsanız; oluşabilecek şah damarı ile ilgili her hangi bir sağlık problemine karşı tedbir amacıyla bir doktora görünmeniz gerekmektedir.
Şah damarı hastalıklarının ilk aşamalarında; hastalık her zaman belirti vermeyebilir. Sinsice ilerleme gösteren bu sorun birden bire ortaya çıktığında hasta büyük sorunlar yaşayabilmekte. Bu sebeple kırklı yaşlara gelen her insanın düzenli aralıklarla damar kontrollerini yaptırmaları önerilmektedir.
Şah Damarı Ameliyatı Nasıl Yapılır
Eskiden şah damarı ameliyatları hastalar açısından korku uyandırırdı. Tercih edilmediği gibi, ameliyat sonrası pek çok olumsuz riskler bulunurdu. Günümüzde kalp ve damar cerrahisinin ilerleme göstermesi ve gelişen teknolojiye bağlı olarak artık şah damar ameliyatları oldukça kolay olmakta. Minimal İnvazivdamar cerrahisi sayesinde hasta lokal anestezi altında sohbet ederek şah damar tıkanıklığı konusunda operasyon geçirebiliyor.
Şah damarı tıkanıklıkları konusunda endarterektomi ameliyatları genel anestezi altında yapılmaktadır. Hastanın şah damarındaki tıkanıklık eğer ilerli boyuta geldiyse yüzde yetmişi geçtiyse, felç riskinin olduğu durumlarda yapılır. Şah damarı ameliyatının aşamaları:
- Şah damarı ameliyatı ya genel anestezi ya da lokal anesteziyle yapılmaktadır.
- Ameliyat sırası veyasonrası oluşabilecek enfeksiyonlara karşı tedbir olarak ameliyat alanı temizlenir.
- Tıkalı olan damarın üzerinde bulunan cilde on veya on beş santimetre uzunluğunda kesik atılır.
- Boyun bölgesi ve şah damarı çevresinde çok fazla sayıda sinir ve damar bulunmaktadır. Bu nedenle burada yapılan çalıma büyük ir dikkatle ve titizlik içinde olmalıdır.
- Üzerinde çalışılacak damarda, müdahale sırasında kan dolaşımını önlemek amacıyla tıkalı damarın başına ve sonuna özel pensler takılır ve dolaşım durdurulur.
- Müdahale sürecinde beyin ve çevresindeki dokular, hücreler besinsiz kalmasın diye ek bir damarla köprü kurulabilir.
- Şah damarında tıkalı olan kısım açılır ve tıkanmaya nende olan plak alınır.
- Çalışma tamamlandığında damara, bacak veya ayak bileğinden bir damar alınıp yama yapılabilir.
- Damar kapanır ve dikilir.
- Kan akımı kontrol edilir.
- Açılan kesik dikilir
- Ameliyat sonunda hasta, hastaneden çıkana kadar uygun görülürse diren takılır.
Şah Damarı Ameliyatı Riski
Bunun dışında bazı durumlarda endarterektomi ameliyatları önerilmez.
- Kanser hastalarında
- Şah damarına erişimin zor ve tehlike arz eden durumlarda
- Beyin damarlarında anevrizma gibi hastalık mevcut olması halinde
Her ameliyatta olduğu gibi şah damarı ameliyatların da beyne yakınlığına bağlı olarak riskler bulunmaktadır. Bu risklerden bazılarına şu şekilde örnekler verebiliriz:
- Kanama oluşması
- Konuşmada bozukluk olması
- Kalpte oluşabilecek sorunlar
- Geçici felç
- Ameliyat sırasında enfeksiyon kapmak
- Felç
- Doku ve organları besleyen damar ve sinirlerde oluşabilecek bir komplikasyon sonucu organların zarar görmesi
Şah Damarı Ameliyatından Sonra
Şah damarı ameliyatı olan hasta; ameliyat sonrasında bir süre hastanede kalır. Bu zaman sürecinde hastanın ameliyat sonrası durumu gözlemlenir. Kan basıncına, beyin fonksiyonlarına ve ameliyat yerine bakılır. Ameliyat sonrasında kanama olacak mı diye kontrol edilir. Damardaki kan akımına ve fonksiyonlarının düzenli olup olmadığı takip edilir. Birkaç gün hastanede yatan hasta, hastaneden çıktıktan sonra da bir süre hayatına ve kendisine dikkat etmelidir. Ağır egzersizlerden kaçınmalı, araba veya başka bir araç kullanmamalı, banyo sırasında ameliyat yerinin temizliğin e dikkat etmeli, sabunla zarar vermeden hafif bir şekilde yıkamalı, boyun bölgesinde her hangi bir şişlik veya fonksiyonlarından bir terslik olduğunda doktoruna haber vermelidir. Hasta bu arada sigara kullanmamalı, beslenmesine dikkat ermelidir. Hasta şah damarı ameliyatından birkaç hafta sonra gündelik hayatına geri dönebilir.
Cerrahi müdahale sonunda hastalarda nadir de sinirlerin zarar görmesine bağlı olarak bazı semptomlar gözlemlenebilir. Yutkunmada zorluk, sesin kısılması, dilin hareketlerinde bozukluk gibi bu sıkıntılar genel olarak geçici durumlardır. Hasta operasyon sonrasında kontrollerini düzenli yaptırmalı verilen ilaçları aksatmadan kullanmalıdır. Cerrahi müdahale sonrasında ilk başlarda üç ayda bir sonrasında altı ayda bir doktor kontrolü gerekmektedir.
Hastaneden çıktıktan sonra hastanın yapması gerekenler:
- Kendinizi iyi hissetseniz bile bir ameliyat olduğunuzu asla unutmayın ve bir süre evde dinlenmeye özen gösterin
- Ağır egzersiz ve ani hareketlerden kaçının.
- Bir süre bir boyunluk takabilirsiniz.
- İlaçları düzenli bir şekilde aksatmadan alın
- Doktor onaylayana kadar araç kullanmayın
- Doktor önerene kadar yıkanmayın
- Yıkanmaya izin verildiğinde yara üzerine ılık su uygulayın yumuşak davranın
- Yarada akıntı, boyunda şişlik, kol ve ayaklarda uyuşma, görme ve konuşmada bozukluk meydana gelmesi halinde doktorunuzla irtibata geçin.