Şah Damarı Tıkanıklığı Tedavi Yöntemleri ve Ameliyat
Şah damarının tıkanması ciddi sonuçlar doğurabilecek, önemli bir sağlık sorundur.%50 ye kadar ilaçla tedavi edilebilmesine karşı %50 üzeri durumlarda ameliyat ya da stent şarttır.
İçindekiler
Şah Damarının Tıkanıklığı Tedavisi
Boynun iki yanında olan vücudun en önemli damarlarından biri olarak görev yapan şah damarı, diğer biline adıyla karotis; beyne kanın iletilmesini sağlamaktadır. Karotis damar sertliği sonucu tıkanır. Bu damarın tıkanmasında risk oluşturan unsurlardan bazıları:
- Obezite ya da aşırı kilo
- Sigara ve alkol bağımlılığı
- Yüksek kolestrol
- Hipertansiyon
- Şeker hastalıkları
- Günlük hayattaki monotonluk ve hareketsiz
Tıkanıklık çok ileri düzeyde değilse ve yüzde ellinin altındaysa genel olarak doktor kontrolü ve ilaç tedavisi ile risk oluşturmadan dengede tutulur. Yüzde ellinin üzerindeki tıkanıklar da ilaç tedavisi yeterli gelmemektedir. Bu durumda stent takılması yada açık ameliyat gerekmektedir.
Karotis içinde yağdan ve kireçten oluşan bir tabaka bu damarın tıkanmasına neden olur ve beyne yeteri derece kan gitmesine engel olarak ciddi sağlık sorunları oluşmasına imkan verir.
Şah damar tıkanıklığında ilk olarak önemli faktör hastanın yaşam sitilini düzenlenmesidir.
- Hareketli bir hayat felsefesi uygulaması
- Alkol ve sigara gibi alışkanlıklardan vazgeçmesi
- Kandaki basıncın ve kolesterolün doktor gözetiminde kontrol altına alınması
- Kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçların kullanması
Karotis tıkanıklığı yüzde elli altında kaldığı sürece herhangi bir cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tıkanıklığın ilaçlarla tedavisi yeterli olabilmektedir.
Şah Damarları Tıkanıklığına Hangi Bölüm Bakar
Karotis konusunda hastalığa tanı konması, uygun olan tedavinin saptanması ve gerek görüldüğü taktirde stent ya da açık cerrahi ameliyatları ile her türlü müdahale iki bölümde yapılmaktadır.
- Kalp ve damar cerrahisi
- Nöroşirürji yani beyin-omirilik-sinir cerrahisi
Şah Damarı Tıkanıklığı Nasıl Tedavi Edilir
Şah damar tıkanıklığı yüzde elli altında ise yaşam şeklini düzenleme ve ilaçla tedavi mümkün olmaktadır. Tıkanıklık yüzde elli üstüne ulaştığı taktirde ilaçla tedavi yeterli olmamaktadır. Bu gibi durumlarda ilaç tedavisine ek olarak cerrahi müdahalede bulunması gerekmektedir.
- Açık cerrahi ameliyatı ( Endarterektomi )
- Şah damarına “Stent” takılması
Endarterektomi (Açık Cerrahi)
Kısaca “Açık Cerrahi ameliyatı” diye de adlandırılan bu operasyon; kalp ve damar cerrahisi tarafından yapılkmaktadır. Açık cerrahi diye de adlandırılan bu yöntemde ile şah damarının bulunduğu yüzey herhanig bir mikroba karşı önlem amacı ile temizlenerek kesilir. Damarın tıkanık bölgesinin başlangıç ve sonuna pensler takılarak dolaşım önlenir. Dama sonra karotis içinde bulunan ve tıkanıklığa neden olan yağ ve kireç tabakası alınır. Pensler çıkarılarak damar kapatılır. Bu operasyon bir ya da bir buçuk saat sürmektedir.
Stentleme
Bu müdahale “Nöroradyologlar” tarafından uygulanır. Yapılan bu operasyonda her hangi bir cerrahi kesim uygulanmaz. Endovasküler olarak dar olan bölüme ulaşılarak stent adı verilen bir suni metal boru yerleştirilerek damar eski haline getirilir.
Şah Damar Tıkanıklığına Bitkisel Tedavi
Karotis tıkanması ve tıkanma önleyici, damarlarda biriken yağın ve kirecin çözülmesine yardımcı olacak bitki kürleri tedavide olumlu sonuçlar vermektedir. Ev ortamında oldukça kolay hazırlanan bu bitki kürleri düzenli kullanımlarda olumlu sonuçlar vermektedir.
Şah damarı tıkanıklığına iyi gelen tedavi edici bir bitki kürü olan maydanoz,sarımsak,limon kürünün hazırlanışı oldukça kolay.
Maydanoz-Sarımsak-Limon
Bir blender içersine saplarıyla beraber on altı on yedi adet maydanoz, bir diş sarımsak yarım ya da bir limon suyuna bir bardak da su ilave edip çalıştırılır.
Hazırlanan bu kür her sabah kahvaltıdan on beş ya da yirmi dakika önce dokuz gün süreyle içilmelidir. Bu karışım üçer günlük periyotlarla sarımsaklı ve sarımsaksız olarak uygulanır.
Alıç
Kurutulmuş alıç üç çay kaşığı kadar sıcak suda demlenerek içilir. Kalp ve damar dostu olan alıç karotis tıkanması konusunda tedavi edici özelliğe sahiptir.
Soğan
Kalp ve damar hastalıklarında önemli bir yer teşkil eden soğan karotis tıkanmasının tedavisinde de etkili rol oynamaktadır. Günde bir aç karnına içilen bardak soğan suyu bu tedavi kürü için yeterli olmaktadır.
Hazırlanışı; Soğan soyulur ve ince ince doğranır, üzerine bir bardak sıcak su ilave edilir. Soğuduktan sonra süzülerek içilir.
Şah damarı tıkanmasının Tedavisinde olumlu rol oynayan bitkilerden bazıları:
- Nar
- Havuç
- Sarımsak
- Demir dikeni
- Ceviz
- Soğan
- Melisa otu
- Enginar
- Ökse Otu
- Papatya çayı
- Alıç
Şah Damarı Tıkanıklığı İlaç Tedavisi
Şah damarının yağ ya da kireçle tıkanması oranı yüzde elliyi geçmediği durumlarda ilaç tedavisi yeterli olmaktadır. Fakat tıkanma oranı yüzde elliyi aştığı durumlarda artık ilaç tedavisi yetersiz kalmaktadır.
Yüzde elliye kadar olan tıkanıklıklarda kan basıncını kolestrol ve kan şekerini dengeleyen ve kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlarla karotis kontrol altında tutularak tedavi etmeye çalışılır. Hasta günlük hayatına, yemek alışkanlıklarına dikkat ettiği alkol ve sigaradan uzak kaldığı sürece ilaç tedavisi başarılı sonuçlar vermektedir.
İlaç Tedavisi Kapsamında Bulunan İlaçlar
- Kan pıhtılaşmasını önleyici ( aspirin, klopidrogel, tiklopdin)
- Kolestrol düşürücü ilaçlar ( Statin)
- Yüksek Tansiyon Kontrol Altında tutan ilaçlar ( Diüretikler anjiotensin blokerleri, Kalsiyum kanal blokerleri, beta blokerlerı)
Şah Damarı Tıkanıklığı Ameliyatı
İnme ve felç riski büyüdüğünde artık karotis endarterektomi ameliyatı yapılır. Karotis de bulunan ve sorunlu olan iç katmanın temizlenerek alınması operasyonuna karotis endarterektomisi denilmektedir. Bu ameliyatla olası felç ya inme riskine karşı en etkili tedavi yöntemidir.
Yaklaşık bir buçuk iki saat süren bu operasyon lokal anestezi ( boyundan iğne) ya da genel anestezi altında yapılmaktadır.
- Boyun olası enfeksiyon riskine karşı iyice temizlenir.
- Boyun üzerine uzunlamasına on ya da on iki santim civarında dikkatli bir şekilde kesi açılarak şah damarına ulaşılır.
- Hastaya damardan kan pıhtılaşmasına karşı tedbir amaçlı heparin enjekte edilir.
- Şah damarı pensler yardımı ile iki taraftan sıkıştırılır.
- Damar açılır ve sorunlu bölüm temizlenir.
- Operasyon sırasında beyinin kansız kalmasını engellemek amacı ile şant adı verilen geçici bir damar ile dolaşımın devamı sağlanır.
- Temizleme işlemi bitip damar açıldığında başka bir damar parçası ile damar üzerin e yama yapılır.
- Şah damarını sıkıştıran pensler kaldırılarak dolaşım sağlanır.
Şah Damarı Tıkanıklığı Ameliyat Sonrası
Karotis operasyonundan sonra hasta; kan basıncı, beyin fonksiyonları kontrol edilmek amacı ile birkaç gün daha hastanede gözetim altında tutulur. Ameliyat sonrası hastanın dikkat etmesi gereken önemli ayrıntılar vardır.
- Ameliyat sonrası hasta en az birkaç hafta süresince ağır egzersiz ani hareketlerden kaçınmalıdır.
- Doktor onayına kadar araç kullanılmamalıdır
- Boyunda şişlik, baş ağrısı, beyinsel işlevlerde değişiklik gibi durumlarda vakit kaybetmeden doktoruna baş vurmalıdır.
- Kolestrol ve doymuş yağlı yiyeceklerden uzak durmalı
- İlaçlarını aksatmadan düzenli kullanmalı
- Kilosuna dikkat etmeli
- Düzenli olarak egzersiz yapmalı.