Toplardamarların Özellikleri, Görev ve Fonksiyonları, Hastalıkları ve Tedavileri
Toplardamarların ne olduğu, vücutta nerelerde oluğu, ne tür fonksiyonları ve görevleri yerine getirdiği, hastalıklarının neler olduğu ve nasıl tedavi edildikleri üzerine makale.
Toplardamarların Özellikleri
Toplardamarlar (venler) atardamarlar tarafından vücuda dağıtılan oksijenize olmuş veya temiz kanı vücut tarafından kullanıldıktan sonra tekrar temizlenmek üzere kalbe taşıyan damarlardır. Her bir organa kan taşıyan atardamarın yanında o kanı kalbe taşıyan bir de toplardamar bulunmaktadır.
Toplardamar nedir sorusunun yanıtı bu kirli kan taşıma özelliğinde yatmaktadır. Toplardamarlar atardamarların aksine daha ince çeperli fakat daha geniştirler. Vücudun dış yüzeyinde bacak ve kol bölgesinde bulunanlar cilt tabakasına yakın yüzeysel toplardamar ve daha aşağıda derin toplardamar olarak ikiye ayrılırlar.
Bunun dışında alt ana toplardamar ve üst ana toplardamar olmak üzere iki ana dalı vardır. Alt ana damar sistemi diyaframın altındaki, üst ana toplardamar ise üstündeki kirli kanı toplamakla görevlidir. Alt ana toplardamar vücuttaki en büyük toplardamardır.
Kirli kanı kalbe taşıyan toplardamarların kalbe zarar vermesini engellemek, kandaki vücuda zararlı maddelerin dolaşım sitemine katılmasını engellemek için sisteme katılmadan önce bu tür maddeleri işlenmek üzere karaciğere taşıyan vene ise kapı toplardamarı denmektedir. Üst karın toplardamarı ve dalak toplardamarının birleşmesinden meydana gelir.
Toplardamarlar pompalanan kirli kanı kalbe taşırken yaşadıkları en büyük toplardamarın görevi olan en büyük sorun bacaklardaki kirli kanı tekrar kalbe taşımaktır. Kalpten oldukça uzak olan bacaklardaki kirli kan yer çekimi kuvvetini yenerek tekrar yukarıya pompalanmalıdır. Burada devreye toplardamar kapakçıkları denilen bir mekanizma girer. Bu kapakçıklar toplardamarların iç kısmında beş ile on santimde bir bulunacak şekilde yerleşmişlerdir. Bu kapakçıklar sadece yukarıya doğru açılırlar ve tersi bir baskı olduğunda anında kapanırlar. Bu sayede yukarıya doğru çıkmakta olan kan yer çekimi etkisiyle tekrar aşağıya akmasına engel olurlar.
Toplardamar Hastalıkları
Toplardamarlarda görülen hastalıklar şu şekilde sıralanabilir:
- Derin Toplardamar Trembozu (Pıhtılaşma)
- Toplardamar Yetmezliği
- Yüzeysel Toplardamar Trembozu (Pıhtılaşma)
- Toplardamar İltihaplanması
- Damarsal Ülser (Varis)
- Toplardamar Kapakçık Problemleri
Derin ven pıhtılaşması bacaklarda bulunmakta olan derin damarlarda meydana gelen pıhtılaşma hastalığıdır. Bu pıhtılaşma sonucunda damardaki kan akışı tamamen veya belli oranlarda azalarak damar içerisinde kan birikmeye başlar. Bu birikme sonucu damarlar şişer fakat yüzeysel venlerin aksine derin venlerde bu şişme dışarıdan net olarak gözlemlenemez. Derin toplardamar tıkanıkları herhangi bir ağrıya neden olmazlar fakat damardaki pıhtının yerinden koparak hareket etmesi ve bacaktan ayrılarak akciğerlere giden damarları tıkaması mümkündür. Bu durum akciğer yetmezliğine neden olan ciddi bir problemdir ve teşhis edilerek tedavi edilmezse ölüm ile neticelenebilir. Pıhtılaşmanın belirtileri olarak ağrı hissi, meydana gelen şişlik ve pıhtılaşma neticesi mor renk görünümü olarak sayılabilir.
Damar iltihaplanmalarında ise damarlarda oluşan iltihap bunların duvarlarını olumsuz yönde etkilediği için bunların yapısını bozar normalde geniş olan damar duvarlarını daraltarak tıkanmaya sebebiyet verir. Pıhtılaşmanın aksine derin venlerde değil yüzeysel toplardamarlarda görülür. Teşhisi daha kolaydır. Belirtileri arasında iltihaplanma olan bölgede kızarıklık, ilerleyen boyutlarda ise şişliktir.
Damar İltihabının Görünümü
Toplardamar Tedavileri
Toplardamar hastalıkları tedavisi hastalığın türüne göre değişmektedir. Bunlar arasında cerrahi müdahale yöntemleri olduğu gibi ilaçla tedavi şekilleri de mevcuttur.
| Toplardamar Pıhtılaşması Tedavileri | Uygulama Şekli |
| Antikoagulan (kan inceltici) ilaç kullanımı | Enjekte şekilde heparin grubu ilaçlar ve sonrasında oral yolla alınan ilaç tedavisiyle pıhtı giderilmeye çalışılır. Tedavi süresi dört ile altı ay arasıdır. |
| Varis Çorabı | En az iki yıl süre ile kalp ve damar doktorunun belirlediği basınç seviyesinde ayarlanmış çorap giyilerek tedavi edilir. |
| Ultrasonik Dalga Tedavisi | Diz altında bulunan ana toplardamara ses dalgaları ileten bir telle girilir, pıhtı eritici maddelerle birlikte ses dalgaları gönderilerek pıhtı eritilir. |
| Stent Kullanımı | Pıhtı bulunan damara stent takılarak damarın genişlemesi ve pıhtının erimesi amaçlanır. |
| Filtre Tedavisi | Diğer yöntemler işe yaramazsa kateter yöntemiyle karında bulunan en büyük damara filtre yerleştirilir. Bu filtrenin görevi pıhtının bulunduğu yerden ayrılarak akciğer embolisine neden olmasını engellemektir. |
Daha hafif olan damar iltihaplanması tedavisi ise daha kolay yapılmakta ve daha çabuk geçmektedir. Çoğunlukla bir hafta süresince devam eden ve ağız yoluyla alınan antibiyotik tedavisi hastalığın geçmesi için yeterli olmaktadır. Yakınmaların etkilerini azaltmak ve belirtileri ortadan kaybetmek için soğuk su ile uygulan kompres hastalara iyi gelmektedir.
(1 votes, average: 5,00 out of 5)
Loading...