Tromboz Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Atardamarlarda bulunan kanın çeşitli nedenlerle pıhtılaşmasına tromboz adı verilmektedir. Tromboz damarda bulunduğu bölgenin kapsadığı alana bağlı olarak ciddi sorunlar oluşturmaktadır.
İçindekiler
Tromboz Ne Demek
Ortaya çıktığı atardamarın kapsadığı bölgeye bağlı olarak olumsuz sağlık problemlerine neden olan tromboz, günümüzde kan pıhtılaşması olarak adlandırılmıştır. Kroner arter veya venlerde rastlanıldığında kalp krizine, beyin damarlarından rastlanılması durumunda ise felce veya beyin kanamasına neden olabildiği gibi, felç körlük gibi sorunların da kaynağının oluşmasında önemli bir etkendir. Kalça ve bacaklarda bulunan venlerde rastlanıldığı taktirde ciddi sorunlara nende olmaktadır. En tehlikesiz olan tromboz bacakların yüzeyinde oluşan varisleridir. Derinde oluşan ve kalbe doğru kayan kan pıhtılaşmasında akciğerlere kadar gider ve ölüme neden olabilir. Tromboz kısa olarak; kalp veya damarlarda oluşan kan pıhtılaşmasına denilmektedir. Tromboz içinde bulunduğu damarı kapayarak dolaşım sistemine ve organlara ciddi hasarlar vermektedir.
Tromboz Sebepleri
Sağlık açısından önemli bir risk unsuru olan kan pıhtılaşması çeşitli nedenlere bağlı olarak oluşabilmektedir. Pıhtılaşmanın zamanında tedavi edilmesi ölüm veya felç gibi bir felakete neden olabilmektedir. Vücutta bulunan mekanizmada denge oldukça hassas olmaktadır. Bu nedenle en ufak bir olayda kanama veya pıhtılaşma oluşmaz.
Genel olarak tromboz sebepleri üç ayrı nedene bağlanmaktadır:
- Kan yapısının bozulmasına bağlı oluşan trombozlardır. Kan yapısının bozulması nedeniyle meydana gelen tromboz, genel olarak; yaşanan bir cerrahi müdahale, uzun süreli yapılan seyahatler, kadınlar tarafından alınan hormon ilaçları, yaşanılan enfeksiyonlar, alkol ve sigara tiryakiliği.
- Kan akımındaki bozulmaya bağlı olarak meydana gelen trombozlar
- Damarların içyapısında oluşan bozulmaya bağlı olarak oluşan trombozlar
- Uzun bir zaman hareketsiz yatmak kanda pıhtılaşma oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle yatalak hastalar veya zorunlu yatak istirahatlarında hastaya belirli egzersizler uygulanmalı; uygun yataklar seçilmeli kanı sulandıran ve pıhtılaşma önleyen ilaçlar kullanılmalı.
- Bir cerrahi müdahale sonrasında veya doğum yapan bir bayanda kanın yapısındaki bozukluklara bağlı olarak oluşan kan pıhtılaşmaları
- Kalıtımsal hastalıklar
- Kan hastalıklarına bağlı akımın yavaşlaması nedeniyle olarak oluşan kandaki pıhtılaşmalar
- Kalp hastalıklarına bağlı olarak oluşan trombozlar
- Damar tıkanıklıkları
- Hamilelik durumlarında
- Aşırı kiloya bağlı olarak kan akımın dengesizliğinden kaynaklanan kan pıhtılaşmaları
- Damar sertliklerine bağlı olanlar
- Kolesterolde meydana gelen dengesizliğe bağlı oluşan trombozlar.
Tromboz Belirtileri
Kandaki pıhtılaşma diğer adıyla tromboz bazı durumlarda herhangi bir hastalığa neden olmayabilmektedir. Pıhtılaşmanın bulunduğu kısımlarda bazen ağrılar ve şişlikler oluşabilmektedir. Kanda pıhtılaşma olan bölümün etkilediği organ veya dokularda şiddetli ağrılar ve fonksiyonlarda azalma ve kayıplar görülmektedir. Vücutta kan pıhtılaşması belirtileri bazı durumlarda pek anlaşılmasa birden bire patlak verse de bazı durumlarda çeşitli belirtiler gösterebilmektedir. Bunlara örnek olarak;
- Pıhtılaşma olan bölüm eğer yüzeye yakınsa dokunarak hissedilebilir.
- Şiddetli ağrı oluşur
- Pıhtılaşma olan damarın etkilediği bölgeye göre çeşitli fonksiyon bozuklukları meydana gelebilir. Görmede bozukluk, işitme sorunu, baş ağrısı, konuşamama, göğüs ve sırt ağrısı, duyu kayıpları, uyuşukluk, felç gibi.
Kan Pıhtılaşmasına Bağlı Oluşan Riskler
Kan pıhtılaşması nedenine bağlı olarak vücutta olaşabilecek komplikasyonlara şu şekilde örnek verebiliriz:
- Akciğerlerde bulunan damarların tıkanması diğer adıyla emboli oluşması
- Beyinde bulunan veya beyne giden damarların tıkanması yüzünden oluşan beyin kanaması
- Bacaklarda ülser
- Kanda mikro organizmaların oluşumu ve vücuda yayılması
- Kroner kalp yetmezliği
- Kalp Krizi
Tromboz Tedavisi
Kan pıhtılaşması diğer adıyla tromboz tedavisinde eğer kan pıhtılaşmasının oluşumu; sorunun ilk günlerinde fark edilirse ilaçla tedavisi mümkün olabilmektedir.
Pıhtıyı yok etmek amacıyla tedavide ilk olarak kan sulandıran ilaçlar kullanılmaktadır. Bu İlaçlar;
- Antikoagulan ilaçlar
- Non steroid veya anti inflamatuvar ilaçlar
- Antibiyotikler
- Trombolitik ilaçlar
Kullanılmaktadır.
Eğer pıhtılaşma beyinde, kalbe yakın damarlarda veya akciğerde oluşmuşsa böyle durumlarda; organların ve hücrelerin ciddi hasarlara maruz kalmaması amacıyla hemen cerrahi müdahale ile pıhtı temizlenir. Bilhassa pıhtının akciğere kadar inmesi durumunda ölüm riski oldukça büyük seviyelere ulaşmaktadır. Sağlık açısından büyük risk taşıyan bu soruna karşı oluşmadan tedbir almak mümkün olmaktadır.
Kan pıhtılaşmasının oluşmasına karşı alınabilecek tedbirler:
- Sigara kullanılıyorsa bırakmalı
- Kilolu olanların kilolarını kontrol altına alıp normal seviyeye getirmesi
- Damar sertliği oluşmasını engellemek için düzenli beslenmeli
- Horon ilaçları kullanıyorsa; hormon dengesini kontrol edip kan sulandırıcı besinlerle beslenmeli
- Belli aralıklarla ( bu her gün de olabilir) aspirin kullanmalı
- Ayakları sık sık yukarı kaldırarak dinlendirmeli
- Spor yapmalı
- Risk halindeki durumlarda pıhtılaşmaya engel olmak amacıyla ilaçlar kullanmalı
- Sarımsak ve sirkeyi günlük hayatında beslenme alışkanlığına sokmalı
Tromboz Hemoroid
Rektal damarlarda veya anüse yakın olan damarlardan herhangi birinde oluşan bir çatlak nedeniyle sızan kanın pıhtılaşmasına bağlı olarak oluşan fındık bazı durumlarda ceviz büyüklüğünde sert oluşuma tromboz hemoroid denilmektedir. Görünüm olarak basura benzeyen tromboz hemoroidler ağrı oluşturmazlar. Ama zorlanma durumunda sızı ve kanama yapabilmektedirler. Sürekli olarak doluluk hissi yaratan bu sağlık sorunun tedavisi diğerlerine nazaran daha kolay olmaktadır. Kısa bir cerrahi müdahale sonucunda bu sorun ortadan tamamen kalkar. Anüs kısmında kan pıhtılaşması yaşayan hastaların kabız olmaması yediklerine ve beslenme düzenine dikkat etmeleri önemli bir ayrıntıdır.